Μια συζήτηση μεταξύ της Δωροθέας Κοντελετζίδου και των Βασίλη Βασιλακάκη, Σωτήρη Πανουσάκη, Ελευθερία Ρούσσου, Έλλη Χρυσίδου, Λάμπρο Ψυρράκη

Δωροθέα Κοντελετζίδου : Τι είναι για σας ο καλλιτέχνης?

Βασίλης Βασιλακάκης: ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΠΟΠ
ΒΑΡΕΘΗΚΑ ΤΗΝ ΠΟΠ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΟΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΑΠΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
ΒΑΡΕΘΗΚΑ ΝΑ ΒΛΕΠΩ ΚΟΚΚΙΝΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ ΑΠΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΕΣ ΒΙΤΡΙΝΩΝ
ΣΙΧΑΙΝΟΜΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΓΟΥΣΤΟΥ
ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΩΣΙΜΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΤΩΝ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ ΤΟΥ 60 ΚΑΙ 70
ΒΑΡΕΘΗΚΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΗ ΠΟΥ ΚΑΤΑΝΤΑΕΙ ΥΠΝΟΣΤΕΝΤΟΝ
ΒΑΡΕΘΗΚΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗΣ ΔΕΝ ΤΗΝ ΠΙΣΤΕΥΩ
ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗ
ΒΑΡΕΘΗΚΑ ΝΑ ΒΛΕΠΩ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΜΑΝΑΤΖΕΡ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
ΒΑΡΕΘΗΚΑ ΝΑ ΒΛΕΠΩ ΤΕΧΝΗ ΠΟΥ ΔΙΑΡΚΗ ΠΕΝΤΕ ΛΕΠΤΑ
ΜΕΤΑ ΒΑΡΙΕΣΑΙ
ΤΗΝ ΛΑΪΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΕ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ

Σωτήρης Πανουσάκης: Αυτός που παρουσιάζει μια διαφορετική όψη.

Ελευθερία Ρούσσου: Καταγράφει σκέψεις, ιδέες, προτείνει, συνδιαλέγεται με την εποχή του. Χρησιμοποιεί το μέσο και τη γλώσσα, τα οποία μπορεί να χειριστεί και να ελέγξει με αποτέλεσμα την παραγωγή μιας εικόνας, ενός αντικειμένου, ενός δρώμενου κ.λ.π.

Έλλη Χρυσίδου: Καλλιτέχνης είναι αυτός ο ανασφαλής που μπορεί και στέκεται σε τεντωμένο σκηνή χωρίς να είναι ακροβάτης. Είναι αυτός που ζει την ουτοπία, χωρίς να γνωρίζει τι είναι. Είναι αυτός που το όνειρο, την φαντασία, τον έρωτα κάνει πραγματικότητα του. Είναι αυτός που για να υπάρχει δανείζεται και που νοιώθει ότι κάτι χρωστάει πάντα σε όλους. Είναι ο μεγαλύτερος ουτοπικός κλέφτης.

Λάμπρος Ψυράκης: Ένας τυχερός άνθρωπος !

Δ. Κ. Τι είναι αυτό που σας ενδιαφέρει στην εικόνα?

Β. Β. Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΛΗΞΗΣ
Εικόνες που αναπαράγων την πλήξη
Πληκτικός ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ
Εικόνες και τοπία της φύσης που η ενέργεία τους κρατά λίγο
Αυτό που θα ήθελα να κάνω είναι μια εικόνα που δεν θα αρνείται την ποίηση

Σ. Π. Το να μπορεί να δημιουργεί ερωτήματα, να μεταφέρει μηνύματα, να συγκινεί.

Ε. Ρ. Εικόνα: φορέας μηνυμάτων – εννοιών – καταγράφει – θέτει ερωτήματα ή απαντήσεις – προκαλεί – αποσιωπά – καταθέτει – αποκαλύπτει – προτρέπει- πληροφορεί – προκαλεί τη φαντασία και τη λογική

Έλλη Χρυσίδου: Η άλλη εικόνα/ ο κρυφός λόγος της εικόνας/ η δεύτερη ανάγνωση, η πρόθεση.

Λ.Ψ. Ο άλογος χαρακτήρας της.

Δ.Κ. Τι είδους εικόνες σας ενδιαφέρουν και γιατί?

Β. Β. Επίπεδο ονείρου.
Μυθοπλασίες των παιδικών παραμυθιών, το δάσος και η βαρβαρότητα των
αδερφών Γκριμ.
Η ματιά του ανθρώπου που περιπλανάται στο δάσος ζώντας σε αστικό περιβάλλον
Και χρησιμοποιώντας τη μαθηματική λογική του ψηφιακού τυπώματος ως μέρος της πλαστικής γλώσσας .
Η ανάγκη της αγάπης του πράσινου χρώματος.
Το καλοκαίρι του 2000 βρέθηκα στη νότια Σερβία (Novi Pazar), λίγους μήνες μετά τον πόλεμο, αποκλεισμένος σε ένα ξενοδοχείο για είκοσι μέρες δίπλα σε ένα απάτητο δάσος η αγριότητα του απέραντου και απάτητου δάσους ήταν μια από τις αφορμές για κάποια από τα έργα.
Η παγίδα του επίκαιρου
Η παγίδα της εμπορευματοποίησης του ανθρώπινου πόνου
Η ηθική αναστολή του προσωπικού όταν γίνεται δημόσιο και <<Τέχνη>>

Σ. Π. Αυτές που ανεξάρτητα από τον βαθμό της αναγνωρισιμότητας τους δεν μπορώ εύκολα να τις εντάξω κάπου με βάση γνωστές νόρμες και για αυτό το λόγο με αναγκάζουν να ασχοληθώ μαζί τους

Ε. Ρ. Οι εικόνες που είναι : φορείς μηνυμάτων, εννοιών, που καταγράφουν, θέτουν ερωτήματα ή απαντήσεις, που προκαλούν, αποσιωπούν, καταθέτουν, αποκαλύπτουν, προτρέπουν, πληροφορούν, προκαλούν τη φαντασία και τη λογική.
Γιατί προκαλούν το διάλογο.

Ε. Χ. Οι παρεμβατικές εικόνες. Παρέμβαση μέσω της εικόνας στην αισθητική, στη σκέψη, στη διάθεση. Εικόνες προσωπικής αφήγησης ενός ατελείωτου επεισοδίου.

Λ. Ψ. Οποιαδήποτε δεν είναι τόσο απλή , ώστε να γίνεται κατανοητή , μετά από δύο-τρία δευτερόλεπτα παρατήρησης.

Δ.Κ. Τα υλικά που χρησιμοποιείτε καθορίζουν την εικόνα?

Β. Β. Πολιτιστικό αβαθές , νέου τύπου επιφανειακότητα ως ύψιστο μορφολογικό χαρακτηριστικό (FREDRIC JAMESON )
Χρησιμοποιώντας την ψηφιακή τεχνολογία ως αρχικό στάδιο
Η απόλυτη μαθηματική λογική της νέας τεχνολογίας στην χρήση της ως γλώσσας
Και πως θα μπορούσε να εισβάλουν συναισθήματα είναι η γενική αρχή επιλογής υλικών και μέσων για την εικόνα μου

Σ. Π. Αναγκαστικά, αφού από αυτά δημιουργείται

Ε. Ρ. περιεχόμενο υλικά



εικόνα

Ε. Χ. Συμμετέχουν δεν καθορίζουν. Αυτό που καθορίζει τον τρόπο έκφρασης είναι η πρόθεση και αυτή καθορίζει και τα υλικά και το ύφος της εικόνας.

Λ. Ψ. Κάθε υλικό ή μέσο έχει συγκεκριμένες δυνατότητες και οδηγεί σε αναγνωρίσιμο αποτέλεσμα. Προσωπικά με ενδιαφέρει η έκπληξη που δοκιμάζει ο θεατής , όταν ανακαλύπτει το πραγματικό υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο το έργο.
Δ. Κ. Είναι αυτά που καθορίζουν την εικονογραφία σας? Και αν όχι τι την καθορίζει?

Β. Β. Τα υλικά και μέσα παραγωγής βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση και ανατροπή

Σ. Π. Τα υλικά και η χρήση τους αποτελούν μια γλώσσα που συνεχώς εξελίσσεται και κριτικάρεται. Αυτή η γλώσσα οφείλει να είναι επίκαιρη και να απαντά σε ζητήματα που απασχολούν τη σύγχρονη τέχνη. Τέτοια ζητήματα καθορίζουν και την εικονογραφία αλλά και την γλώσσα.

Ε. Χ. Σαφώς. Τα υλικά που χρησιμοποιώ σημαίνουν στην εικόνα, είναι καθοριστικά και εξαρτώνται άμεσα από την πρόθεση του λόγου της εικόνας.

Λ. Ψ. Η σχέση υλικού-θεματογραφίας είναι αντίστοιχη εκείνης των δίπολων : μορφή-περιεχόμενο και σώμα-ψυχή. Κάθε ιστορική στιγμή δίνει την δική της απάντηση-αναλογία. Η μεταμοντέρνα πραγματικότητα ευνοεί την συγκρουσιακή ασυνέπεια. Νομίζω ότι συμβαδίζω με την εποχή.

Δ. Κ. Αυτό που καθορίζει την εικόνα είναι η έννοια, ή μια αισθητική που βασίζεται στην ικανότητα του καλλιτέχνη να αποδώσει, με πλαστικά μέσα, το ωραίο?

Β. Β. Δεν υπάρχουν εικόνες χωρίς έννοιες και έννοιες χωρίς αισθητική

Σ. Π. Θέλω να πιστεύω ότι ο ρόλος της τέχνης έχει πάψει να είναι μόνο η έκφραση του ωραίου εδώ και πολύ καιρό.

Ε. Ρ. Η ερώτηση με παραπέμπει σε προηγούμενες ιστορικές εποχές.
Ποιος ορισμός θα δινόταν σήμερα στην έννοια «ωραίο»;

Ε. Χ. Το ωραίο με αφορά σε επίπεδο προσωπικό. Στο έργο μου με ενδιαφέρει η έννοια, ο λόγος της εικόνας. Σκοπός της εικόνας είναι να παρεμβαίνει στον θεατή και να τον κάνει συνεργό και όχι απλό θεατή ενός γεγονότος.

Λ. Ψ. Η διάσταση αυτή στην μεθοδολογία διακρίνει τους καλλιτέχνες σε εννοιοκρατικούς και φορμαλιστές. Το ειλικρινές ενδιαφέρον μου για οτιδήποτε έχει καλλιτεχνική πρόθεση ανεξαρτήτως αρχών και ιδεολογιών, εκτός από την έλλειψη ιεραρχικής αξιολόγησης , συμβάλει στο αίσθημα ασυνέχειας στην δουλειά μου.

Δ.Κ. Θεωρείτε ότι η καλλιτεχνική κινητικότητα έχει αναπτυχθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διακινείται επαρκώς η όποια καλλιτεχνική δραστηριότητα?

Β. Β. Οι έννοιες είναι προϊόντα?
Εκτός αγοράς υπάρχεις ? (χλευαστική υπαρξιακή αγωνία )
Ζήτησα από έναν φίλο μου να μου κάνει μαθήματα μάρκετινγκ για να μπορώ να αντεπεξέρθω στις ανάγκες της αγοράς, δεν κατάφερα το παραμικρό
Αγορά δεν είναι μόνο η χρηματοοικονομική σχέση αλλά και όλοι οι άλλοι παράγοντες που βρίσκονται γύρο από αυτήν (αίθουσες τέχνης, θεωρητικοί, μουσεία έντυπα)
Μπορούν να κατασκευάζονται εικόνες , να υπάρχουν εικόνες αγνοώντας τις παραπάνω σχέσεις ?
Θα ήταν δόκιμος ο όρος ρεαλιστική τέχνη όχι ως προς την αναπαράσταση αλλά ως προς την συμπεριφορά? ( ρεαλιστική πολιτική, ρεαλιστική οικονομία)

Σ. Π. «το μεν πνεύμα πρόθυμων, η δε σαρξ αδύναμος».

Ε. Ρ. Καλλιτέχνης : χορηγός, μάνατζερ, διαφημιστής, γραφίστας, δημόσιες σχέσεις marketing

Ε. Χ. Πιθανά στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα όχι. Όλα εξαρτώνται από την κινητικότητα του καλλιτέχνη και αυτό με όρια γιατί δεν υπάρχουν ούτε μεγάλες εκθέσεις, ούτε δυνατότητα συμμετοχής σε οργανώσεις εκθέσεων του εξωτερικού. Η καλλιτεχνική κινητικότητα στην Ελλάδα έχει ημερομηνία λήξης. Και αυτό καθορίζει και την συνέχεια του έργου των καλλιτεχνών.

Λ. Ψ. Ακόμα και σε πνευματικά άγονο περιβάλλον , όπως το Ελληνικό , είναι ατομική ευθύνη του καθενός να ελιχθεί , ώστε να γνωρίσει ή να προβάλει την οποιαδήποτε καλλιτεχνική παραγωγή.

Δ.Κ. Μπορούμε να μιλάμε για ουτοπία στην τέχνη?

Β. Β. Μπορούμε να μιλάμε για οτιδήποτε (είναι κυνικό )

Σ. Π. Μου είναι πολύ δύσκολο να φανταστώ ένα κόσμο χωρίς ουτοπίες. Θεωρώ ότι η ουτοπία είναι στοιχείο ανατροπής και δημιουργίας σύμφυτο με την ανθρώπινη φύση.

Ε. Ρ. «Ουτοπία»(η) ουσ.
ελλ. Ου+τόπος.] σύστημα, θεωρία σχέδιο που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, να εφαρμοστεί. (ελληνικό λεξικό: Τεγόπουλος – Φυτράκης). Όσον αφορά τη σκέψη, τη φαντασία, τη νόηση, δε νομίζω ότι υπάρχουν όρια εφαρμογής ή πραγματοποίησης.

Ε. Χ. Πρέπει να μιλάμε για ουτοπία στη τέχνη, ουτοπία στη ζωή. Σήμερα περισσότερο ίσως από οποιαδήποτε άλλη εποχή. Τα καλλιτεχνικά κολλάζ δεν προσφέρουν τίποτα.

Λ. Ψ. Η τέχνη εξ ορισμού είναι ουτοπική , επαναστατική και αντισυμβατική . Όταν χάνει αυτές τις ιδιότητες γίνεται χρηστική και διακοσμητική.