"Κατάσταση Εξαίρεσης"

Η ταινία «Κατάσταση Εξαίρεσης»

έχει σαν θέμα της τις κοινωνίες του ελέγχου, την καταστολή, την περιστολή των ελευθεριών στις σύγχρονες κοινωνίες. Η βίαιη επιβολή των κανονιστικών προτύπων είναι η μια παράμετρος του ζητήματος, σχετιζόμενη περισσότερο με εξουσιαστικά μοντέλα παλαιότερων εποχών. Η άλλη παράμετρος είναι εκείνη της συναίνεσης του εξουσιαζόμενου. Όλο και περισσότερο, όλο και πιο αθόρυβα και οργανωμένα επιτυγχάνεται, από εκείνους που έχουν συμφέρον να την κατασκευάζουν, η απόσπαση της συναίνεσης και η νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας.
Είναι ανησυχητικά επίκαιρα τα προφητικά λόγια του Aldous Huxley όταν έγραφε στο βιβλίο του «Θαυμαστός καινούριος κόσμος» το 1946: «[…] Ένα ολοκληρωτικό καθεστώς αληθινά «επαρκές» θα ήταν εκείνο στο οποίο η πανίσχυρη εκτελεστική εξουσία και η στρατιά των διευθυντικών οργάνων της θα επιβάλλονταν πάνω σ΄ ένα λαό σκλάβων που δεν θα έπρεπε να τεθούν σε καταναγκασμό, γιατί λατρεύουν την υποταγή τους»
Σήμερα μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι οι μηχανισμοί εξουσίας διεισδύουν, τόσο κάθετα, όσο και οριζόντια με αυξανόμενη ένταση στις ατομικές και συλλογικές δράσεις των ανθρώπων. Οι πολιτικές πρακτικές της εποχής μας αποφεύγουν, όσο μπορούν, να αποκαλύπτουν την πραγματική φύση των διαδικασιών που οδήγησαν στην πραγμάτωσή τους. Προσπαθούν να οργανώσουν το σύνολο του βίου, να παραμετροποιήσουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής, να ασκήσουν έναν βιοπολιτικό έλεγχο.
Και φυσικά υπάρχουν κάποιες στιγμές που το παλιό κυριαρχικό μοντέλο επιστρατεύεται για να καταστείλει σε εποχές κρίσεων με βίαιο τρόπο τις εξεγέρσεις, ή την πιθανότητα εξεγερτικών τάσεων. Αυτό συμβαίνει τόσο σε συλλογικό επίπεδο, που είναι και πιο εύκολα ορατό, αλλά και σε ατομικό, εφαρμόζοντας μια κατάσταση εξαίρεσης, ένα είδος αποκλεισμού, μια ξεχωριστή περίπτωση, η οποία βγαίνει έξω, εκβάλλεται από τον γενικό κανόνα. Ταυτόχρονα βέβαια η εξαίρεση περιλαμβάνεται στην κανονική περίπτωση, διατηρεί μια άμεση σχέση με τον κανόνα, ακριβώς λόγω της διαφοροποίησής της από αυτόν, επειδή δεν συνιστά μέρος του.
Τελικά τα σημερινά πολιτικά συστήματα σε όλο τον κόσμο, που συνήθως αυτοαποκαλούνται δημοκρατίες, αντί να ασχοληθούν με την ουσία των προβλημάτων που δημιουργούν βία, καταστροφή και ανισορροπία, δηλαδή αντί να ασχοληθούν με την αποφυγή των συνθηκών, που είναι η ανισοκατανομή κάθε είδους, ασχολούνται με τον έλεγχο της βίας αφού ξεσπάσει. Ή ασχολούνται με την πρόληψη της, σε επίπεδο συμπτώματος όμως και όχι αιτίου, όχι θεραπείας της ασθένειας-των συνθηκών, αφού πάνω σε αυτή την ασθένεια βασίζουν σε μεγάλο βαθμό την ύπαρξή τους.



The film titled "State of Exception" is about societies of control, suppression and the quashing of freedoms in modern societies. The violent imposition of regulatory standards is one of the issue’s parameters and is more closely related to ruling models of the past. Another parameter is the consent of the ruled. Those who have an interest in this construction are increasingly, silently and systematically achieving the extraction of consent and the legalisation of the arbitrary use of power by political and economic leaders.
It is alarming how Aldous Huxley’s prophetic words in his book Brave New World (1946) apply to the present day: “[...]A really efficient totalitarian state would be one in which the all-powerful executive of political bosses and their army of managers control a population of slaves who do not have to be coerced, because they love their servitude”.
Today, one notices that power mechanisms are penetrating ever more forcefully, both vertically and horizontally, into people’s individual and collective actions. The political practices of our time avoid – as much as they can – revealing the true nature of the processes that have led to their realisation. They try to organise existence as a whole, parameterise every aspect of human life and exert biopolitical control.
Of course, there are times when the old ruling model is summoned during crises to violently suppress any uprisings or the possibility of such tendencies. This occurs both at the collective level, which can be more easily discerned, and at the individual level, by implementing a state of exception, a form of exclusion, an individual case that comes forward and is dismissed by the general rule. At the same time, the exception is included in the regular case and has a direct relation to the rule, precisely due to its differentiation from it, as it does not form part of it.
Contemporary political systems throughout the world, which usually like to call themselves democracies, do not concern themselves with the essence of the problems that cause violence, destruction and imbalance, in other words, they are not interested in avoiding the conditions leading to these problems, namely inequalities of every kind, instead they are more occupied with controlling the violence once it erupts. It is either this or prevention, by examining the symptom and not the cause, avoiding any treatment of the disease/conditions, since their very existence relies greatly on the latter.


Andreas Mitropoulos